Wstęp – Przewidziana Katastrofa
W latach 2011–2015, gdy Bliski Wschód pogrążał się w chaosie po Arabskiej Wiośnie, tysiące obywateli Europy opuściło swoje kraje, by dołączyć do ISIS i innych grup dżihadystycznych w Syrii i Iraku. Ci ludzie, zradykalizowani poprzez propagandę online i ekstremistyczne sieci, zdobyli doświadczenie bojowe, wiedzę na temat konstruowania bomb oraz głębokie ideologiczne zaangażowanie w dżihad.
Podczas moich misji dyplomatycznych i bezpieczeństwa w Holandii i Francji wielokrotnie ostrzegałem europejskie służby wywiadowcze i bezpieczeństwa przed nadchodzącym zagrożeniem:
- Wielu z tych bojowników miało europejskie paszporty, co umożliwiało im swobodny powrót na kontynent.
- Ograniczenia prawne uniemożliwiały ich długotrwałe zatrzymanie lub skuteczne monitorowanie ich działań po powrocie.
- Nie istniał ustrukturyzowany system wymiany informacji wywiadowczych w celu śledzenia ich ruchów na terenie UE.
Mimo tych obaw europejskie władze zbagatelizowały ryzyko, co doprowadziło do serii katastrofalnych ataków terrorystycznych na kontynencie.
Błędy Taktyczne, Które Pozwoliły Dżihadystom Uderzyć
1. Brak Śledzenia Powracających Bojowników
Chociaż agencje bezpieczeństwa wiedziały, że tysiące obywateli Europy dołączyło do ISIS, podjęto niewiele działań, by monitorować lub ograniczyć ich powrót.
- Wielu powracających było jedynie przesłuchiwanych na granicy, a następnie zwalnianych z powodu braku wystarczających dowodów na popełnienie przestępstw za granicą.
- Nie wdrożono powszechnych środków elektronicznego nadzoru umożliwiających śledzenie ich działań po powrocie.
- Agencje wywiadowcze miały ograniczony dostęp do danych z pola bitwy, co utrudniało budowanie spraw karnych przeciwko nim.
2. Radykalizacja w Więzieniach Europejskich
Zamiast skutecznie neutralizować zagrożenie, wielu z tych powracających zostało osadzonych w więzieniach, gdzie stali się kluczowymi postaciami radykalizacji wśród innych więźniów.
- Rekruterzy dżihadystyczni wykorzystywali więzienia jako ideologiczne ośrodki szkoleniowe, przekształcając zwykłych przestępców w przyszłych terrorystów.
- Z powodu przeludnienia i braku nadzoru władze europejskie nie oddzielały operacyjnych dżihadystów od ogólnej populacji więziennej, co zwiększało skalę rekrutacji.
3. Błędy Wywiadowcze i Brak Koordynacji
Pomimo wysiłków Europolu i krajowych agencji wywiadowczych brakowało skutecznej współpracy między państwami członkowskimi UE:
- Powracający bojownicy poruszali się swobodnie po Europie, wykorzystując słabą koordynację między agencjami bezpieczeństwa.
- Sieci terrorystyczne, takie jak ta odpowiedzialna za ataki w Paryżu i Brukseli, działały w kilku krajach, korzystając z bezpiecznych kryjówek, szyfrowanej komunikacji i fałszywych tożsamości.
- Strefa Schengen, choć korzystna dla swobodnego przepływu osób, stworzyła luki w bezpieczeństwie, gdy wymiana informacji wywiadowczych była niespójna.
Studia Przypadków: Jak Błędy Wywiadowcze Doprowadziły do Rozlewu Krwi
1. Ataki w Paryżu (13 listopada 2015 – „Piątek Trzynastego”)
- 130 osób zginęło, a ponad 350 zostało rannych w skoordynowanych atakach na salę koncertową Bataclan, restauracje i Stade de France.
- Kilku zamachowców, w tym Abdelhamid Abaaoud, walczyło w Syrii i wróciło do Europy niezauważenie.
2. Zamachy w Brukseli (22 marca 2016)
- Zamachowcy samobójcy zaatakowali lotnisko w Brukseli i stację metra Maelbeek, zabijając 32 cywilów.
- Sprawcy byli bezpośrednio powiązani z siatką odpowiedzialną za ataki w Paryżu i byli wcześniej oznaczeni jako operatyści ISIS, ale nie byli aktywnie śledzeni.
3. Atak w Nicei (14 lipca 2016 – Święto Bastylii)
- 86 osób zginęło, gdy dżihadysta wjechał 19-tonową ciężarówką w tłum świętujący na ulicy.
- Sprawca, choć sam nie był powracającym bojownikiem, został zradykalizowany poprzez sieci, w których znajdowali się weterani ISIS.
Plan Działania dla Europy: Co Należy Zrobić?
1. Centralizacja Danych Wywiadowczych: Potrzeba „Schengen Security Hub”
Aby uniknąć dalszych błędów wywiadowczych, państwa UE muszą stworzyć zjednoczone centrum dowodzenia bezpieczeństwa – „Schengen Security Hub” – które:
- Zintegruje bazy danych wywiadowczych wszystkich krajów europejskich.
- Wykorzysta AI do identyfikacji zagrożeń i śledzenia osób wysokiego ryzyka.
- Zapewni współpracę jednostek antyterrorystycznych w czasie rzeczywistym.
2. Długoterminowy Elektroniczny Nadzór nad Powracającymi
- Monitoring GPS dla osób wysokiego ryzyka, na wzór nadzoru warunkowego dla groźnych przestępców.
- Analiza mediów społecznościowych oparta na AI w celu wykrywania podejrzanej aktywności online.
- Stałe zespoły antyterrorystyczne śledzące powracających bojowników.
Wnioski: Krytyczny Czas na Działanie
Ryzyko wciąż jest wysokie. Konflikty w Syrii, Gazie i Afryce tworzą nowe fale radykalizacji, a brak zabezpieczeń granicznych pozwala terrorystom wnikać do Europy.
Następna fala terroru to nie kwestia czy, ale kiedy. Czy europejskie rządy podejmą działania, zanim będzie za późno?
