W dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego każda awaria, nawet najmniejsza, stanowi sygnał ostrzegawczy. Tak właśnie było z elektrownią jądrową Tihange w Belgii, która w ostatnich dekadach wzbudzała wiele kontrowersji. Pomimo że nie doszło tam do katastrofy na miarę Czarnobyla czy Fukushimy, seria awarii i usterek w tym obiekcie unaoczniła luki w infrastrukturze ochronnej i gotowości na zagrożenia CBRN (chemiczne, biologiczne, radiologiczne i nuklearne).
Tło historyczne: elektrownia, która wzbudza niepokój
Elektrownia jądrowa Tihange została uruchomiona w latach 70. XX wieku i od lat budzi niepokój zarówno w Belgii, jak i u sąsiadów, zwłaszcza w Niemczech. Mieszkańcy, organizacje ekologiczne oraz eksperci ostrzegali przed mikropęknięciami w zbiornikach reaktorów i przestarzałą infrastrukturą. W jednym z incydentów doszło do uwolnienia pary w wyniku awarii turbiny, co choć nie stanowiło bezpośredniego zagrożenia radiacyjnego, obnażyło braki w systemie zabezpieczeń.
CBRN doors – drzwi, które ratują życie
Jednym z kluczowych elementów infrastruktury jądrowej są drzwi CBRN – specjalistyczne drzwi ochronne, które zapewniają szczelność i odporność na skażenia chemiczne, biologiczne oraz radiacyjne. W przypadku poważniejszego incydentu w Tihange, to właśnie te elementy stanowiłyby pierwszą barierę ochronną, uniemożliwiając rozprzestrzenienie się skażenia do kluczowych obszarów zakładu lub na zewnątrz.
Odpowiednio zaprojektowane i zainstalowane drzwi CBRN chronią również ludzi – zarówno pracowników elektrowni, jak i ratowników – dając im czas na podjęcie odpowiednich działań awaryjnych.
Systemy filtracji – tarcza przeciwko skażeniu powietrza
Kolejnym niezwykle ważnym elementem w kontekście incydentów nuklearnych są systemy filtracji powietrza. W sytuacjach kryzysowych, w których do atmosfery mogą przedostać się cząsteczki promieniotwórcze, tylko zaawansowane technologie filtracyjne (np. filtry HEPA i węglowe) są w stanie zapewnić bezpieczne warunki oddychania.
W Tihange, choć do poważnego uwolnienia radioaktywnego nie doszło, temat sprawności systemów wentylacyjnych i filtracyjnych powrócił w debacie publicznej. Dobrze zaprojektowany system filtracji to nie tylko część codziennego funkcjonowania obiektu – to absolutna podstawa w sytuacjach awaryjnych.
Infrastruktura jako fundament bezpieczeństwa
Przypadek Tihange pokazuje, że bezpieczeństwo to nie tylko procedury, szkolenia czy regulacje. To również fizyczna infrastruktura, która w chwili zagrożenia ma za zadanie działać automatycznie i niezawodnie. Drzwi CBRN i systemy filtracji to technologie, które powinny być standardem nie tylko w elektrowniach jądrowych, ale również w innych obiektach strategicznych.
Wnioski
Tihange powinno być dla Europy sygnałem do działania. Modernizacja infrastruktury, inwestycje w technologie ochronne i podejście oparte na prewencji, a nie reakcji – to kierunek, który powinien być priorytetem dla każdego państwa korzystającego z energii jądrowej.