Najwyższy organ Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) – Rada Gubernatorów – przeprowadza dziś głosowanie nad rezolucją zaproponowaną przez tzw. “eurotrójkę”: Wielką Brytanię, Francję i Niemcy, wspieraną przez Stany Zjednoczone. Rezolucja wzywa Iran do „natychmiastowego usunięcia naruszeń” swoich zobowiązań wynikających z Traktatu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT).
Iran ma zostać poparty przez Chiny, Rosję, Kubę, Nikaraguę i Wenezuelę. Irańska państwowa agencja informacyjna IRNA już określiła projekt rezolucji jako „niekonstruktywny i destrukcyjny”. W rezolucji Iran oskarżany jest o „nieprzestrzeganie zobowiązań gwarancyjnych” pomimo, jak podkreśla IRNA, „stałej i szerokiej współpracy z MAEA”. W dokumencie, według cytatu IRNA, „liczne przypadki niespełnienia przez Iran od 2019 roku zobowiązań do pełnej i terminowej współpracy z Agencją w sprawie niezadeklarowanych materiałów jądrowych i działalności w kilku lokalizacjach infrastruktury atomowej… stanowią naruszenie postanowień umowy gwarancyjnej”.
Eurotrójka i USA w swoim raporcie przedstawionym MAEA stanowczo potępiły naruszenia zobowiązań przez Teheran wynikające z Wspólnego Kompleksowego Planu Działań (JCPOA). Jeśli rezolucja zostanie przyjęta przez Radę Gubernatorów MAEA, będzie to pierwszy przypadek od 20 lat, gdy Iran zostanie oficjalnie oskarżony o złamanie swoich zobowiązań w ramach porozumień jądrowych.
Przedstawienie tej rezolucji zbiegło się z trwającymi negocjacjami jądrowymi między Iranem a USA, których szósta runda ma się odbyć 15 czerwca w Maskacie.
Podczas pierwszego posiedzenia Rady Gubernatorów MAEA jej dyrektor generalny Rafael Grossi oświadczył, że Iran nie dostarczył wiarygodnych i technicznie zadowalających odpowiedzi na pytania Agencji dotyczące wcześniej nieujawnionych obiektów jądrowych. Projekt rezolucji, do którego dotarła agencja AFP, wzywa Iran do „natychmiastowego usunięcia naruszeń” swoich zobowiązań z NPT. Wyraża również „głębokie ubolewanie” z powodu faktu, że Teheran „odmówił pełnej współpracy z Agencją, pomimo wielokrotnych wezwań Rady i zaoferowanych szerokich możliwości”.
Zaznaczono także, że MAEA nie jest w stanie zapewnić, że irański program jądrowy ma wyłącznie pokojowy charakter, co według dokumentu stwarza pytania podlegające kompetencjom Rady Bezpieczeństwa ONZ.
Irańskie media i urzędnicy już wcześniej zapowiadali ostre działania odwetowe, jeśli taka rezolucja zostanie przyjęta. Behrouz Kamalvandi, zastępca dyrektora Organizacji Energii Atomowej Iranu, zagroził poważnym ograniczeniem współpracy między Iranem a MAEA. W ostatnim raporcie MAEA również zwrócono uwagę na brak współpracy Teheranu, w tym brak dostarczenia wiarygodnych odpowiedzi na pytania oraz na przypadki kradzieży dokumentów i czyszczenia nieujawnionych obiektów.
W ostatnich tygodniach przedstawiciele Islamskiej Republiki, w tym Reza Najafi reprezentant Iranu przy siedzibie MAEA w Wiedniu ostro skrytykowali ostatni kwartalny raport Agencji, określając go jako „oderwany od rzeczywistości” i „motywowany politycznie”.
Chiny i Rosja w wspólnym oświadczeniu poparły stanowisko Iranu podczas posiedzenia Rady Gubernatorów MAEA, stwierdzając: „Twierdzenia zawarte w projekcie rezolucji o nieprzestrzeganiu zobowiązań przez Iran oraz wnioski Agencji (dotyczące braku możliwości potwierdzenia pokojowego charakteru programu jądrowego Iranu – przyp.) nie mają podstawy faktycznej ani prawnej”.
Bez wątpienia ewentualne przyjęcie tej antyperskiej rezolucji przez Radę Gubernatorów MAEA wzmocni pozycję USA i eurotrójki w wywieraniu presji na Iran, by ten ograniczył swój program jądrowy, który – zdaniem inicjatorów rezolucji – może zdestabilizować sytuację na Bliskim Wschodzie.
ANTYIRAŃSKA REZOLUCJA MAEA ZOSTAŁA PRZYJĘTA
Została ona zatwierdzona przez większość państw członkowskich Rady Gubernatorów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA). W dokumencie oficjalnie stwierdzono, że Iran nie wypełnił swoich zobowiązań w zakresie gwarancji dotyczących nierozprzestrzeniania broni jądrowej.
Za przyjęciem rezolucji zagłosowało 19 z 35 państw członkowskich Rady Gubernatorów MAEA: Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Hiszpania, Argentyna, Australia, Belgia, Ekwador, Ukraina, Kanada, Gruzja, Japonia, Korea Południowa, Maroko, Włochy, Luksemburg, Niderlandy i Kolumbia.
Przeciwko rezolucji opowiedziały się Rosja, Chiny i Burkina Faso.
11 państw wstrzymało się od głosu: Republika Południowej Afryki, Indie, Pakistan, Egipt, Indonezja, Brazylia, Ghana, Tajlandia, Algieria, Armenia i Bangladesz.
Paragwaj i Wenezuela nie wzięły udziału w głosowaniu, ponieważ nie posiadają prawa głosu.
W ostatecznym brzmieniu przyjętej rezolucji – według informacji agencji Reuters – stwierdzono:
„Po licznych przypadkach braku zdolności Iranu od 2019 roku do pełnej i terminowej współpracy z Agencją w sprawie niezadeklarowanych materiałów jądrowych oraz działalności w kilku niezgłoszonych obiektach nuklearnych, stwierdzamy, że Iran nie wypełnił swoich zobowiązań gwarancyjnych zgodnie z porozumieniem z Agencją, co uznaje się za naruszenie jego zobowiązań.”