Izrael posiada rozbudowaną sieć obrony cywilnej, ale nie wszyscy obywatele mają dostęp do schronów. Trwające ataki rakietowe ze strony Iranu obnażyły poważne luki w infrastrukturze ochronnej – szczególnie w starszych budynkach i dzielnicach zamieszkałych przez mniejszości.
Eskalacja konfliktu i wzajemne ostrzały
W piątek rano Izrael przeprowadził zmasowany atak na irańskie cele wojskowe i nuklearne. Premier Benjamin Netanjahu stwierdził, że Iran posiada wystarczającą ilość wzbogaconego uranu, by zbudować dziewięć bomb atomowych. W odpowiedzi Iran określił to jako „deklarację wojny” i rozpoczął kontrataki.
Systemy ostrzegania i syreny alarmowe
W odpowiedzi na eskalację, w całym Izraelu kilka razy dziennie uruchamiane są syreny alarmowe. System ostrzegania działa przez aplikacje mobilne, wiadomości SMS oraz strony internetowe. Po pierwszym powiadomieniu ludzie są proszeni o przebywanie w pobliżu schronów – kolejne sygnały każą niezwłocznie się do nich udać. Na reakcję pozostają zazwyczaj zaledwie minuty.
Brak schronów w Iranie
W przeciwieństwie do Izraela, Teheran nie posiada sieci publicznych schronów przeciwbombowych. Jak podaje Iran International, podczas ostatnich ataków nie uruchomiono syren, co wywołało panikę wśród mieszkańców i masowe próby opuszczenia miasta.
Nierówny dostęp do schronów w Izraelu
Od 1992 roku każda nowa nieruchomość mieszkaniowa w Izraelu musi posiadać tzw. mamad – wzmocniony pokój bezpieczeństwa z betonowymi ścianami, stalowymi drzwiami i uszczelnionymi oknami. Mimo to, według danych z 2020 roku, około 30% obywateli nie ma dostępu do właściwego schronienia. Raport Izby Budownictwa z 2021 roku wskazuje, że aż 63% spośród 3 milionów budynków mieszkalnych w kraju nie posiada schronów.
Zgony mimo przestrzegania zasad
W miejscowości Petach Tikwa dwoje ludzi zginęło w bezpiecznym pokoju, gdy irańska rakieta uderzyła bezpośrednio w budynek. Obrona cywilna przyznała, że pomieszczenia są zaprojektowane do wytrzymania fali uderzeniowej i odłamków, ale nie bezpośredniego trafienia ciężką głowicą.
Ograniczenia izraelskiej obrony powietrznej
Izraelskie siły zbrojne zdołały przechwycić większość z około 350 pocisków balistycznych wystrzelonych przez Iran. Systemy obrony, choć bardzo skuteczne, nie są niezawodne – szacuje się, że 5–10% pocisków przedostaje się przez tarczę. Część z nich pozwolono spaść na niezamieszkałe tereny, inne trafiły w zabudowania.
Problemy w społecznościach arabskich
W arabskiej miejscowości Tamra nie istnieje żaden publiczny schron. Burmistrz przyznał, że tylko 40% mieszkańców ma dostęp do jakiejkolwiek formy schronienia, a państwo nigdy nie finansowało rozbudowy infrastruktury ochronnej w tej lokalizacji. W jednym z domów zginęły cztery kobiety z jednej rodziny – w tym matka i jej dwie córki.
Postawa społeczeństwa i działania w Jerozolimie
W Jerozolimie alarmy przez długi czas były rzadkością, ale ostatnio pojawiają się coraz częściej. Służby miejskie i wojsko aktywnie kierują ludność do publicznych schronów. Mimo powagi sytuacji, wielu Izraelczyków zachowuje spokój i reaguje w sposób uporządkowany.
Problemy z przygotowaniem schronów piwnicznych
Wielu mieszkańców skarży się, że schrony w piwnicach są zagracone i służyły dotąd jako magazyny. – „Teraz spędzamy tu długie godziny, dlatego robię porządek” – powiedziała emerytowana nauczycielka Sara, przygotowując piwnicę do pełnienia funkcji schronu.